Şiddet olaylarının arttığı son günlerde herkesin diline pelesenk olan bir terim Fair Play. Bazen rakip takımı alkışlarken, bazen boş kaleye gol atmayıp oyunu durdururken, bazense rakip takımın üzüntüsünü paylaşırken karşımıza çıkıyor.
Peki, gerçekten Fair Play nedir? Bu kavram neden bu kadar önemli? Ve ülkemizde bu konuyla alakalı ne tür çalışmalar yapılıyor?
Bu ve benzeri sorulara yanıt arıyorsanız, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Üyesi ve Fair Play Komisyonu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Bilge DONUK ile gerçekleştirdiğimiz bu yazımız tam da sizlere göre…
Bir yaşam ve davranış biçimidir “Fair play’’
Fair Play kimi zaman yazılı kurallara tam anlamıyla uymayı, kimi zaman da yazılı olmayan saygı, hoşgörü, sevgi, adalet ve dostluk içeren davranışlarda bulunmayı içeren geniş bir kavramdır. Bir yaşam ve davranış biçimidir Fair Play. Fair Play “Tanrının sesini duymak.” demektir. Fair Play, kişinin bir olay içinde rakiplerine, çevredekilere, kendi, hayatını, geleceğini, ailesini ve çıkarlarını düşünmeden özverili benlik duygusundan uzak davranışıdır. Fair Play, eskilerin “Nefs-i emare” dedikleri içindeki şeytanı yenmesidir.
Spor olaylarının baş sorumlusu yöneticilerdir!
Şiddet olaylarının baş sorumlusu olarak yöneticileri görüyorum. Yöneticilerin davranış biçimleri ve söylemleri maalesef kendilerini destekleyen taraftarları olumsuz yönde etkilemektedir. Şiddet ya da her hangi bir olumsuzluğun olduğu yerde ekonomik bir değer elde edemezsiniz. Bu yüzden ülkemizde spor ekonomisi gerektiği büyüklüğü yaratamadığı gibi her geçen gün borç miktarları artmaktadır. Sporu yönetenler, ilk önce hoşgörü ortamı yaratmalı, bu yönde adımlar atıp, mesajlar vermeli, uymayan kim varsa yasalar çerçevesinde cezalandırılmalıdır.
Saygı ve sevgi sporun yaygınlaşması açısından önemlidir
İnsan, doğası gereği şiddet davranışları sergilemeye meyilli bir canlıdır. Eğitimler, yasalar ve kurallar vasıtası ile insanın bu şiddet davranışlarını yapmasını engellenmeye çalışılır. Fair Play anlayışı yapılan çeşitli çalışmalar ile sporda hoşgörü ortamın oluşmasını, sporun bir oyun olduğunu vurgulamaya çalışır. Saygı ve sevgi anlayışı sporun devamlılığı ve yaygınlaşması açısından önemlidir. Şiddetin birçok temel kaynağını sayabiliriz. Kuralların eksik kalması ve tam uygulanmaması, yetersiz yöneticiler, saha içinde otorite boşluğu, basında bazı program ve yazılar vb.
Amacımız “Fair Play” sözünü Türkiye’nin en ücra köşesine kadar duyurmak
Fair Play Komisyonu, temelde Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin Fair Play çalışmalarını Türkiye’de yürütmek, spor alanlarında ve toplumda Fair Play olgusunu yaymak ve geliştirmek için 1981 yılında kurulmuştur. Özel bir amblemi vardır. Ana gücünü Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nden alan komisyon tüm çalışmalarını Olimpiyat Komitesi adına yapmaktadır. Fair Play Komisyonu’nun ana hedefi Fair Play sözünü, ruhunu Türkiye’nin en ücra köşesine kadar duyurmak, toplumsal ve sportif alanda Türk halkını Fair Play’e özendirmek ve topluma Fair Play’i yaşam biçimi olarak kabul ettirmektir. Komisyon her davranışı, her kariyeri ve her yayını Fair Play süzgecinden geçirerek değerlendirmeyi prensip olarak kabul etmiştir. Bu hedeflerini gerçekleştirmek, Fair Play’in en iyi şekilde anlatılması ve algılanmasında güçlü stratejilerin ve iletişim modellerinin ortaya koyulması gerekmektedir.
Türkiye Fair Play Komisyonu ilk olarak toplum kuruluşlarını hedef seçmektedir. Bunlar arasında ilköğretim, lise ve üniversiteler, spor kuruluşları, ordu ve sivil toplum örgütleri gelmektedir. Bu kuruluşlara ve topluma Fair Play’i anlatırken yöntem ve iletişim modeli olarak Fair Play yayınları (kitap, broşür gibi), sportif ve toplumsal Fair Play ödülleri, Uluslararası Fair Play Karikatür Yarışması, Üniversiteler Fair Play Kervanı, yaklaşık 70 üniversitede etkinlik düzenlenmiş, konferanslar verilmiştir. Uluslararası Dünya Fair Play Fotoğraf yarışması, Fair Play Kısa Film yarışması ve konferanslar, seminerler, toplantılar, TV ve Radyo yayınlarına katılım, internet sayfası ve kurumlarla ortak işbirliği protokolleri yapılmaktadır.
Fair Play bilinci okullarda yaygınlaştı
Yapılan çalışmalar ve programlar ile komisyon olarak daha geniş kitlelere ulaşmayı başardık. Bu sayede Fair Play bilincinin özellikle okullarda daha iyi anlaşılmasını sağladık. Ayrıca özellikle altyapılarda, genç takımlarda Fair Play örneklerinin arttığını da gözlemlemekteyim.
Başvuruları takip ediniz
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi web sayfasında her sene ilan ettiğimiz aday formunun doldurulması ve ekleri ile birlikte bize gönderilmesi gerekmektedir. Başvurular her sene ocak-şubat aylarında yapılmaktadır. Sportif davranış, kariyer ve tanıtım dallarında Fair Play davranışı sergilemiş kişi ve kurumlara ödül verilmektedir.
Kulüp başkanı şoförlüğünü yaptığı minibüs ile rakibine yardım etti
Amatör Yıldırımspor U15 Futbol Takımı, Arifiye – Sakarya, 2013, Play-Off mücadelesinde ulaşım problemi / maddi imkansızlık nedeniyle maça çıkamayacağını açıklayan rakipleri Yazlıkspor’u kendi minibüsleri ile maçın oynanacağı sahaya (10 km geliş – 10 km dönüş ekstra yol kat ederek) taşımışlar ve geri götürmüşlerdir. Yıldırımspor’da mali sıkıntı içindedir ve Sakarya Büyükşehir Belediyesi’nin armağanı olan eski minibüslerini kulüp başkanı kullanmaktadır. Rakipleri Yazlıkspor maça çıkmasaydı diskalifiye olacaktı. Yazlıkspor maçtan galip ayrıldı ve Play-Off’ta devam hakkı elde etmiştir.
Fair play olmadan spor gelişmez
Fair Play sporun ve sporculuğun temel şartıdır. Fair Play’i tanımayan insan ‘Ben sporcuyum.’ diyemez. Fair Play ruhu olarak kabul ettiğimiz saygı, dostluk, sevgi ve hoşgörü anlayışının sporda olması için öğretmenlerin, ailelerin ve sporu yönetenlerin ortak bir dil ile konuşmaları ve Fair Play anlayışını ön plana çıkarmaları gerekmektedir. Fair Play olmadan, sporun geliştiremeyiz.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio’nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
